Çarşamba, Haziran 21, 2006

Çöl Böceği Namib, Dune Çiy Yoğuşturucuları

moisture.jpg
moisture.jpg,
originally uploaded by mentat_emre.
Namib Dünyanın en kuru çöllerinde yaşayan bir böcektir. Sabah sisi birazcık nem bahşettiğinde, böceğimiz su içmek için hazırlanır.MIT araştırmacıları bu böcekten etkilenerek çok az miktarlardaki suyu alıp kontrol edebilen bir madde geliştirdiler.
En az miktardaki sis bile böceğin sırtıyla temas ettiğinde, 15-20 mikron çapındaki su damlaları, böceğin sırtındaki çıkıntılarda birikmeye başlar.
Çıkıntıların çevresinde balmumu kıvamında bir maddeyle kaplı olan, su geri püskürtücüleriyle kaplıdır. Çıkıntı yeterince büyük bir su damlası biriktirdiğinde bir kanal aracılığı ile böceğin ağzına gelir.

MIT araştırmacılarından Robert Cohen ve Michael Rubner 2001 yılında Nature dergisinde bu böceği anlatan bir makaleden etkilendiler. Bu teknik biotaklit (biomimicry)-doğal sorunlar için doğal çözümler- çalışmalarında kullanılabileceğini düşündüler.

Geliştirdikleri yeni madde superhydrophilic (su çeken) ve superhydrophobic (su iten) yüzeylerin birlikteliğinden oluşuyor. TEflon benzeri bir madde su itilmesi için yüzeye uygulanıyor; silis nanoparçacıkları ve yüklü polimerler ise su çekmek için çıkıntılı bir yüzey oluşturuyor.

Bilim kurgu yazarı Frank Herbert buna benzer bir düşünceyi Dune (1965) romanında kullanmıştı. Neredeyse hiç su bulunmayan çöl gezegeni Dune da bitki örtüsü geliştrimek için özel maddeler kullanılarak en ufak nem parçasını bile yakalayan çiy yoğuşturucuları kullanılıyordu.

"Dışarıda gördüğün her bir çalı, her bir ot," dedi Harah, "biz onları bırakınca nasıl yaşıyor sanıyorsun? Her biri kendi küçük çukuruna büyük bir şefkatle ekilir. Çukurlar kromo-plastikten yapılmış pürüzsüz yumurta şekilli cisimlerle doldurulur. Işık onlara beyaz bir renk verir. Eğer yüksek bir yerden bakarsan şafakta parıldadıklarını görebilirsin. Beyaz yansıtır. Ama yaşlı Güneş Baba gidince, kromo-plastik karanlıkta tekrar saydamlaşır. Aşırı bir hızla soğur. Yüzey havadaki nemi yoğunlaştırır. Bu nem bitkilerimizin yaşamasını sağlamak için damla damla aşağıya akar."
"Çiğ yoğuşturucuları," diye mırıldandı Paul, böylesine olağanüstü bir planın basit güzelliği onu büyülemişti. (Herbert,1965:467)

Herbert'in kurgusunda madde, aydınlıktan karanlığa geçildiğinde havadan nemi çekiyordu. Cohen ve Rubner'in geliştirdiği madde aynı işi farklı bir teknoloji ile yapıyor.

http://www.technovelgy.com/ct/Science-Fiction-News.asp?NewsNum=655
Sayfasından derlenmiştir.

Hiç yorum yok: